top of page

UZUN DEPRESYON(1873-1879,1896)


Depresyonun hepsini elbette burada anlatmayacağız ama nedenlerini sonuçlarını ve Büyük Britanya'nın dünya sahnesinden neden birinciliğini ve büyük sanayisini kaybettiğine, diğer bazı ülkülere de değineceğiz.

Uzun Depresyon

1873-1896 arasında olan bu kriz Birleşik Devletleri, Birleşik Krallığı ve Avrupa'da şiddetli geçen bir kriz olmuştur. Tarımda fiyat düşüşü ve demir sanayisinde sorunlar oluşturmuştur. En çok etkilenen Birleşik Krallık 'tır. Birleşik Devletler 'de 89 demir yolu olmak üzere 18 bin işletmenin iflas etmesine neden olmuştur.

Nedenler

  • 1873'te Almanya'nın gümüşü paranın kaynaklarından çıkarması ve Birleşik Devletlerin paniğe kapılıp onunda gümüşü çıkarması Neva'da yeni gümüş madenleri açılırken gümüşün fiyatları düşürdü ve buradan beslenen kitleyi zor duruma düşürdü. Deflasyon yatırımlarda sorun yaşayan bir Birleşik Devletleri iyicene istikrasızlığa götürdü.

  • Jay Cooke and Company bankası Birleşik Devletler 'de demir yollarını finans sağlama kararı aldı. Demir yolları kötü yönetildi ve bankanın batmasına neden oldu. Bu bankanın batması bazı başka iflasları getirdi. Diğer bankların iflası ile işsizliğin yayılması sonucu bu krize Büyük Buhran denildi( 1929 Kara Perşembe ortaya çıkınca olaya Büyük Buhran denildi. Bu olaya da Uzun Buhran denildi.)

  • ABD gümüş terk ettiği için piyasada dolaşan parayı çekti. Bu para(parayı altın endeksli yapmak için parayı piyasadan çekiyor) çekmesi ticarete para azlığına neden oldu.

  • Birleşik Krallık dışında diğer ülkelerinde sanayi katkısı artmış olması yani üretim bolluğu olması fiyatların düşmesine böylece kanallarında açılması yolların kısalması ve enerji tasarrufu oluşturması fiyatların genel olarak düşmesi üreten kesime zarar vermiştir.


Ülkeler

​1850-1873

​1873-1890

1890-1913

Almanya

4.3

2.9

4.1

Birleşik Krallık

3

1.7

2

Birleşik Devletler

6.2

4.7

5.3

​Fransa

1.7

1.3

2.5

İtalya


0.9

3

(Sanayi üretiminin büyüme oranları kaynak; The Long Wave in the World Economy)


Gördüğümüz gibi krizden önce sanayi üretiminde bir büyüme var. Bunun yanında 1870-1890 en büyük beş demir üretici ülke 11 milyon ton demirden 23 milyon ton demire çıktı. Tabii ki de bu üretim demirin fiyatlarını düşürdü ve demir üreten ülkeleri zora soktu.


sonuçlarını yazmadan önce Birleşik Krallığa değinmek istiyorum o yüz den başta Birleşik Krallığa bir bakalım

Birleşik Krallık Uzun Depresyonun Etkisi


1840'larda Birleşik Krallığın dünyada kömürün üçte ikisini, demir üretiminin yaklaşık yarısını, çelik üretiminin yedi de beşi vb. üretimlerini yaparken krizin etkisiyle 1890'larda Birleşik Devletler ve Almanya, Birleşik Krallığı geride bıraktılar. Artık dünyanın sanayisi Birleşik krallık değildi. Artık Almanya ve Birleşik Devletler dünyanın yeni sanayisiydi. Sanayileşme yayıldıkça doğal olarak Birleşik Krallık geriledi çünkü artık rekabet vardı. Bunun yanında sanayi yarışlarına Fransa, İtalya'da katılmıştı bu durum sanayi ülkesi Birleşik Krallığı zor duruma soktu. Birleşik Krallık artık sanayinin zirvesinde değildi ama bu sefer Finansal yönetim için iyi bir yerdi.( Britanya'nın sanayinsin çökmesinin nedenlerinden biri doğru düzgün bir gümrük vergisi koymaması diğer ülkelerin ürettiği malların Britanya'da daha ucuza dolaşmasına neden oldu. Bu nedenle kendi sanayisini koruyamadı. bu durum İşçi Partisi başa gecene kadar böyle devam etti.)


Sonuçları ve Etkileri

  • Şili bakır madenciliğini Birleşik Devletler ve İspanya'dan gelen bakıra bıraktı. Gümüş madenciliğinden gelen gelirden de kayıp yaşadı

  • Avusturya-Macaristan'da demir yolu inşa etme coşkusu sona erdi.

  • Fransa zaten Prusya ile yaptığı savaşta kaybettiği için savaş tazminatı olan 200 milyon sterlini ödemek zorunda kalan Fransa da kriz daha kötü halde hissedildi. Yurt dışında demir yolları ve binalara yatırım yapan Fransa krizle birlikte buralardaki yatırımları da battı.

  • Birleşik Devletler' de pamuk fiyatları çöküş yaşadı. Tarımda fiyat düşüşleri olsa bile genişlemeye devam etti. Binlerce işletme battı. New York'ta her dört işçiden biri işsiz kaldı. 1873-1878 arası demir yollu inşaatı nerdeyse durma noktasına geldi.


Önlemler


3. Fransız Cumhuriyeti korumacılığa( kast edilen gümrük vergisi) yöneldi. 1879 Otto von Bismarck Almanya'sı da korumacılığa yöneldi. 1888 Birleşik Devletler' de seçimlerde korumacılık vaat edildi. Hollanda ile Birleşik Krallık düşük gümrük tarifelerine bağımlı kaldı. Birleşik Devletler gümüş kaynaklı para basmaya yeniden başladı.



Yazımı burada noktalıyorum o zamana kadar. Allah'a emanet olun.



Comments


  • Facebook
  • Twitter
  • LinkedIn
bottom of page